Σύμφωνα με τα στοιχεία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, κάθε 1 ευρώ που επενδύεται σε Έρευνα αιχμής μπορεί να επιστρέψει έως και 11 ευρώ στην εγχώρια οικονομία. Την ίδια στιγμή, μελέτη κορυφαίας συμβουλευτικής εταιρίας για το οικοσύστημα της νεοφυούς επιχειρηματικότητας στην Ελλάδα, αναδεικνύει μια σημαντική προοπτική. Αν προχωρήσουμε σε στοχευμένες μεταρρυθμίσεις και κίνητρα, μπορούν να δημιουργηθούν σε βάθος τετραετίας περισσότερα από 1,500 νέες startup επιχειρήσεις και κατά συνέπεια χιλιάδες νέες θέσεις εργασίας.
Είναι κάτι περισσότερο από προφανές ότι αυτή είναι η κατεύθυνση που πρέπει να κινηθούμε. Το νέο παραγωγικό μοντέλο της χώρας οφείλει να βασίζεται στην Έρευνα και την Καινοτομία, αλλά για να φτάσουμε σ’ αυτό το σημείο, πρέπει να βελτιώσουμε το περιβάλλον μέσα στο οποίο η επιχειρηματικότητα μπορεί να ανθίσει.
Σήμερα η Ελλάδα είναι τελευταία μεταξύ των χωρών της Ευρωπαϊκής Ένωσης στη δημιουργία ενός φιλικού περιβάλλοντος για καινοτομία, ενώ σύμφωνα με το Παγκόσμιο Οικονομικό Φόρουμ είναι 129η σε 137 χώρες στη συνεργασία Πανεπιστημίων – Βιομηχανίας στην Έρευνα και Ανάπτυξη. Αν μάλιστα συνυπολογίσει κανείς το γεγονός, πως παρά τα στενά δημοσιονομικά περιθώρια, το ελληνικό κράτος δανείζεται αυτή τη στιγμή από την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων για να μπορεί να χρηματοδοτεί βασική και εφαρμοσμένη έρευνα, εύκολα αντιλαμβάνεται τη σημασία της ανάγκης μιας συνολικής αναδιοργάνωσης του ερευνητικού ιστού της χώρας και την αποτελεσματική σύνδεση του με τις ανάγκες της εθνικής οικονομίας.
Μπροστά μας, έχουμε μια σημαντική πρόκληση. Πρώτον να μειώσουμε τα γραφειοκρατικά βάρη. Οι ερευνητές πρέπει να παραμένουν συγκεντρωμένοι και αφοσιωμένοι στα επιστημονικά τους ενδιαφέροντα και όχι να αναλώνονται σε γραφειοκρατικές διαδικασίες, με τις οποίες τους επιβάρυνε η προηγούμενη Κυβέρνηση. Και δεύτερον, να προσφέρουμε κίνητρα σε μεγάλες επιχειρήσεις να ενισχύσουν την παρουσία τους στον τομέα της Έρευνας και Ανάπτυξης, συμβάλλοντας καθοριστικά με τη δραστηριότητα τους στην ανάσχεση του brain drain και την ανάπτυξη καινοτομικών προϊόντων. Και για τα δύο δουλεύουμε αυτή την περίοδο στο Υπουργείο Ανάπτυξης και Επενδύσεων.
Στρατηγική μας επιδίωξη είναι η Ελλάδα να ενισχύσει τη θέση της στο χώρο της Επιστήμης σε διεθνές επίπεδο. Στο πλαίσιο αυτό, θα στηρίξουμε κάθε προσπάθεια που μπορεί να οδηγήσει σε Καινοτομία, με απώτερο σκοπό τη βελτίωση της ανταγωνιστικότητας της ελληνικής οικονομίας. Όμως παράλληλα, υπάρχει και μια άλλη πτυχή. Έπειτα από 10 χρόνια κρίσης, η Έρευνα ιδιαίτερα στις κοινωνικές και ανθρωπιστικές επιστήμες, οφείλει να συμβάλει και στην εξέλιξη της ελληνικής κοινωνίας. Ζήσαμε πολλά, χάσαμε αρκετά και έχουμε ευθύνη να αποτυπώσουμε επιστημονικά τα διδάγματα που πήραμε. Μόνο βασισμένοι σε δεδομένα πια, θα μπορέσουμε να κάνουμε τις σωστές επιλογές στο σχεδιασμό πολιτικών.
Μοναδικός στόχος είναι να καταφέρουμε πολύ σύντομα η συζήτηση γύρω από την Ελλάδα να αφορά μια χώρα που ξεπέρασε το παρελθόν της. Και να διαμορφώσουμε το νέο πρόσωπο μιας χώρα με ισότιμο και ηγετικό ρόλο σε ευρωπαϊκό επίπεδο, ιδιαίτερα στους τομείς της Έρευνας και της Καινοτομίας. Η χρηματοδότηση της Έρευνας άλλωστε, αποτελεί μια επένδυση του κράτους στο ίδιο του το μέλλον.
* Το κείμενο δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα “Παραπολιτικά” του Σαββάτου 7 Σεπτεμβρίου.